معنی خیک دوز - جستجوی لغت در جدول جو

خیک دوز

لغت نامه دهخدا

نیک روز

خوشبخت، سعادتمند

فرهنگ فارسی عمید

بخیه دوز

(گَ نَنْ دَ / دِ)

آنکه بخیه می دوزد:
چه گوید کس از شوخی بخیه دوز
کزو بخیۀ چشم من گشت روز.
میرزا طاهر وحید (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

خیمه دوز

(خوا / خا)

آنکه خیمه می دوزد. (آنندراج). چادردوز. خیّام. (یادداشت مؤلف) :
باد زره گر شده ست آب مسلسل زره
ابر شده خیمه دوز ماغ مسلسل خیم.
منوچهری

لغت نامه دهخدا

سیمک دوز

(طَ لَ دَ / دِ)

دوخته شده با سیم. سیم کشیده. که تارهای نقره در آن دوخته باشند:
رخت سیمک دوز را نبود رواجی در مزار
زر مگر در چارقت ز آتش برون آید سلیم.
نظام قاری (دیوان ص 96)

لغت نامه دهخدا

سگک دوز

(نَ / نُو)

سگک دوزنده. کسی که سگک را به کمربند یا تسمه یا کفش دوزد. (فرهنگ فارسی معین)

لغت نامه دهخدا

میخ دوز

(شِ / شُ تَ / تِ)

دوخته و دوزیده شده با میخ، میخ کردگی و میخ زدگی و با میخ دوخته شده و مستحکم شده، (ناظم الاطباء)، مسمّر، (یادداشت مؤلف)،
- میخ دوز کردن، میخ زدن و محکم کردن با میخ، (ناظم الاطباء)، با میخ بر جایی استوار کردن، تسمیر، (یادداشت مؤلف) : قرالدرع قراً، میخ دوز کرد زره را، سک ّ، میخ دوز کردن در به آهن، (منتهی الارب)،
، عدیم الحرکت، (غیاث) کنایه از مضبوط و استوار، (آنندراج)، ثابت و استوار، که حرکت نتواند کرد:
گفتم رقیب از سر کویت نمی رود
گفتا کجا رود که دلش میخدوز ماست،
میرصیدی تهرانی،
- میخ دوز شدن در جایی، در آنجا متوقف شدن، کنایه است از اقامت طولانی و بیش از حد انتظار و لزوم در جایی، (از یادداشت مؤلف) :
اگر نه کوه وقار تو پافشرده بر او
چرا شده ست چنین میخ دوز جرم زمین،
صائب،
- میخ دوز کردن، ثابت و بی حرکت و ساکت نگه داشتن: بدان می مانست که وی را (آفتاب را) بر افق میخ دوز کرده اند، (رشحات علی بن حسین کاشفی)،
- میخ دوز ماندن، ساکت و آرام و پابرجا ماندن:
نک جهان در شب بمانده میخ دوز
منتظر موقوف خورشید است و روز،
مولوی

دوخته و دوزیده شده با میخ، میخ کردگی و میخ زدگی و با میخ دوخته شده و مستحکم شده، (ناظم الاطباء)، مُسَمَّر، (یادداشت مؤلف)،
- میخ دوز کردن، میخ زدن و محکم کردن با میخ، (ناظم الاطباء)، با میخ بر جایی استوار کردن، تسمیر، (یادداشت مؤلف) : قرالدرع قراً، میخ دوز کرد زره را، سَک ّ، میخ دوز کردن در به آهن، (منتهی الارب)،
، عدیم الحرکت، (غیاث) کنایه از مضبوط و استوار، (آنندراج)، ثابت و استوار، که حرکت نتواند کرد:
گفتم رقیب از سر کویت نمی رود
گفتا کجا رود که دلش میخدوز ماست،
میرصیدی تهرانی،
- میخ دوز شدن در جایی، در آنجا متوقف شدن، کنایه است از اقامت طولانی و بیش از حد انتظار و لزوم در جایی، (از یادداشت مؤلف) :
اگر نه کوه وقار تو پافشرده بر او
چرا شده ست چنین میخ دوز جرم زمین،
صائب،
- میخ دوز کردن، ثابت و بی حرکت و ساکت نگه داشتن: بدان می مانست که وی را (آفتاب را) بر افق میخ دوز کرده اند، (رشحات علی بن حسین کاشفی)،
- میخ دوز ماندن، ساکت و آرام و پابرجا ماندن:
نک جهان در شب بمانده میخ دوز
منتظر موقوف خورشید است و روز،
مولوی

لغت نامه دهخدا

نیک روز

سعید، سعادتمند، خوشبخت، نیک اختر:
جهاندار نیک اختر نیک روز
شما را سپرد آن زمان نیمروز،
فردوسی،
دگر آتش ز جام می فروزان
نشاط او چو بخت نیک روزان،
فخرالدین اسعد،
یافتستی روزگار امروز کن
خویشتن را نیک روز و نیک فال،
ناصرخسرو،
بدان را نیک دارید ای عزیزان
که خوبان خود عزیز و نیک روزند،
سعدی،
یکی گفتش ای خسرو نیک روز
ز دیبای چینی قبائی بدوز،
سعدی